Μα τι χρειάζονται οι ποιητές; Έχει κάποιον ρόλο να παίξει η ποίηση σήμερα και αν ναι, ποιον; Οι ποιητές απαντούν
- Αντώνης Φωστιέρης
Την ερώτηση, ελαφρά παραλλαγμένη και προκλητικότερη, την είχε ήδη διατυπώσει από τις αρχές του 19ου αιώνα ο Χαίλντερλιν, εστιάζοντας τότε στον ρόλο του ποιητή και όχι της ποίησης, πράγμα που εκ πρώτης όψεως μοιάζει να είναι το ίδιο, στην πραγματικότητα όμως διαφέρει κατά πολύ. Μάλιστα, η δική του ερώτηση ήταν σχεδόν ρητορική στη διατύπωσή της: ‘‘Και τι χρειάζονται οι ποιητές σε μικρόψυχους καιρούς;’’. Μια διατύπωση που είναι προφανές ότι προοικονομεί και εκμαιεύει την αυθόρμητα αρνητική απάντηση: ‘‘Μα, δεν χρειάζονται σε τίποτα’’. Και μάλλον έχει δίκιο. Γιατί είναι αρκετά τα παραδείγματα του παρελθόντος όπου, είτε σε ήρεμες είτε συχνότερα σε ταραγμένες εποχές, υπήρξαν ποιητές που επιχείρησαν αυτοπροαιρέτως να αναλάβουν ρόλους προφήτη, πρωθιερέα, ιδεολογικού ηγέτη και ΄΄μπροστάρη΄΄, δρασκελίζοντας τα όρια της τέχνης τους και εισβάλλοντας, με σημαίες και με ταμπούρλα, στους χώρους της πολιτικής πρακτικής.
Διαφορετικός, πολύ διαφορετικός, είναι ο ρόλος της ίδιας της ποίησης, στις σοβαρότερες τουλάχιστον εκδοχές της. Που δεν άγεται ούτε φέρεται από τους ανέμους του επικαιρικού και τη ζήτηση της αγοράς, δεν περιγράφει επιφανειακά, δεν κραυγάζει ούτε μοιρολογεί, αλλά συγκεντρώνει τα πιο στέρεα κομμάτια της πραγματικότητας, τα επεξεργάζεται, τα αφομοιώνει και τα μετασχηματίζει σε έργα μιας συγκίνησης που διαρκεί και μιας καινούργιας οπτικής των πραγμάτων. Ίσως αυτή η καινούργια οπτική, που νομοτελειακά σε οδηγεί στον βαθύτερο εαυτό σου, να είναι το σημαντικότερο όφελος που μπορείς να εισπράξεις, είτε γράφοντας είτε διαβάζοντας ποίηση. Και που δεν σημαίνει, σε καμιά περίπτωση, απόδραση από τον ενεστώτα χρόνο, όσο χαλεπός και αν είναι, αλλά το αντίθετο ακριβώς: είναι ένας τρόπος να σταθείς απέναντί του, με τις δικές σου εσωτερικές δυνάμεις σε εγρήγορση, και να τον αποτιμήσεις με άλλα μέτρα και άλλα σταθμά, όχι μ’ εκείνα που αυτός τρομοκρατικά προσπαθεί να σου επιβάλει.
Ιστολόγιο varelaki
