Εβίνα Σιστάκου
Η επιστήμη γίνεται ποίηση
(αποσπάσματα)
[Ποίηση και επιστήμη στα ελληνιστικά χρόνια]
Η επιστήμη, που, μαζί με τη φιλολογία, αποτέλεσε την κεντρική δραστηριότητα των λογίων του Πτολεμαϊκού Μουσείου, δεν μπορούσε παρά να επηρεάσει βαθιά τη θεματική και το ύφος της «αλεξανδρινής» ποιητικής. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι ένα ξεχωριστό λογοτεχνικό είδος, το διδακτικό έπος, καλλιεργήθηκε σε μεγάλη κλίμακα στα ελληνιστικά χρόνια, με πιο γνωστό παράδειγμα το αστρονομικό έπος Φαινόμενα του Αράτου.
Ποίηση και επιστήμη είναι τόσο στενά συνυφασμένες, ώστε εντελώς απροσδόκητα μια κλινική περιγραφή ή ένα μετεωρολογικό φαινόμενο ή μια λέξη από το επιστημονικό λεξιλόγιο μπορεί να βρεθούν σε καθαρά ποιητικά συμφραζόμενα. Είναι αξιοσημείωτη η τάση των ποιητών, λόγου χάρη, να περιγράφουν τον έρωτα ως παθολογική κατάσταση με κλινικά συμπτώματα.
[Η κόμη της Βερενίκης του Καλλίμαχου]
Ο Καλλίμαχος ο Κυρηναίος αφιέρωσε μια ελεγεία στον αστερισμό που είναι γνωστός με την ονομασία Κόμη της Βερενίκης. Στο ποίημα, που γράφτηκε με παιγνιώδη διάθεση, ο πλόκαμος της βασίλισσας Βερενίκης απευθύνεται στον αστρονόμο Κόνωνα που την ανακάλυψε στον ουρανό [Καλλίμαχος Αίτια απ. 110, με βάση τη λατινική διασκευή του Κάτουλλου, μετάφρ. Ε. Σιστάκου]:
Εκείνος που είδε τις τροχιές των άστρων του μεγάλου ουρανού, την ανατολή και τη δύση τους, πώς η φλεγόμενη λάμψη του ήλιου σκοτεινιάζει, πώς τα αστέρια εξαφανίζονται σε ορισμένους χρόνους, πώς ο γλυκός έρωτας κατεβάζει την Άρτεμη από τα ουράνια κρυφά στο Λάτμιο άντρο: εκείνος ο ίδιος άνθρωπος, ο Κόνων, με παρατήρησε στον ουρανό, εμένα τον πλόκαμο της Βερενίκης που εκείνη αφιέρωσε σε όλους τους θεούς…
