Σίσσυ Αλωνιστιώτου
Με ένα smartphone στο χέρι όλοι γίνονται «δημοσιογράφοι»
Αφαιρώντας τα τηλέφωνα από τα χέρια αυτού του ζευγαριού, ο φωτογράφος Eric Pickersgill αποτυπώνει τη μανία μας με τα κινητά.
«Δημοσιογραφία των Πολιτών» είναι κάτι που οι περισσότεροι από μας πιστεύουν ότι εμφανίστηκε μαζί με το Internet και τα smartphones. Ο Hounshel, αρχισυντάκτης του περιοδικού Foreign Policy στην Ντόχα του Κατάρ την εποχή της «Αραβικής Άνοιξης», έγραψε ότι είναι «ένας χαριτωμένος τρόπος για να αποκαλούμε ό,τι κάνουν μερικοί άνθρωποι με ένα smartphone στο χέρι», ενώ το περιοδικό New Yorker έχει επανειλημμένα δημοσιεύσει άρθρα στα οποία οι συγγραφείς τους θεωρούν υπερεκτιμημένο τον ρόλο αυτών των κινητών τηλεφώνων στη διασπορά και την παραγωγή ειδήσεων από πολίτες, ερασιτέχνες δημοσιογράφους. Τίποτα από τα παραπάνω δεν απηχεί την αλήθεια.
Με τη «Δημοσιογραφία των Πολιτών» ξεκίνησε η δημοσιογραφία –χωρίς υπερβολή– αιώνες πριν, για να παρακμάσει μετά το 1900, όταν οι δημοσιογράφοι οργανώθηκαν ουσιαστικά σε επαγγελματική συντεχνία. Η εμφάνιση του Internet την επανέφερε στο προσκήνιο και τα smartphones την κατέστησαν ένα είδος πηγής και, πλέον, ανεκτίμητου συμμάχου των παραδοσιακών ΜΜΕ, αφού μέσω αυτής αποκτούν πρόσβαση σε δύσκολες περιοχές, όπως π.χ. η Συρία, και σε πολλά σημεία ταυτόχρονα. Οι ειδήσεις αποκτούν λεπτομέρειες που θα χρειάζονταν χιλιάδες δημοσιογράφους διασκορπισμένους για να ανακαλυφθούν και να… καλυφθούν, την ίδια στιγμή που απαιτείται μεγάλος αριθμός ειδικών, προκειμένου να προστατευθεί η αξιοπιστία των ΜΜΕ, η αξιοπιστία της «επίσημης» είδησης.
Ήδη, πλατφόρμες και μέθοδοι, όπως αυτές που χρησιμοποιεί η storiful, δημιουργήθηκαν και βασιλεύουν για να μπορούν οι μεγάλοι δημοσιογραφικοί οργανισμοί να χρησιμοποιούν το δημοσιογραφικό έργο των πολιτών ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο των μηνύσεων και της γελοιοποίησης. Μέχρι στιγμής βέβαια ούτε το BBC έχει καταφέρει να τη γλιτώσει εντελώς. Διότι είναι προφανές ότι σε αυτόν τον υπερβολικό εκδημοκρατισμό της πρόσβασης στην είδηση, η αξιοπιστία είναι από τις πρώτες δημοσιογραφικές αρχές που τίθενται εν κινδύνω και το γεγονός ότι η ανθρώπινη ψυχολογία τείνει να εμπιστεύεται περισσότερο την εικόνα από το επιχείρημα δυσκολεύει ακόμα περισσότερο τα πράγματα. Σε τελευταία ανάλυση όμως, όπως και στα περισσότερα πράγματα, το αποτέλεσμα της δημοσιογραφικής χρήσης ενός smartphone καθορίζεται από τη συνείδηση ευθύνης του χρήστη. Από την ευθύνη των πολιτών απέναντι στη δυνατότητα δημοσιογραφίας.
Σίσσυ Αλωνιστιώτου, Με ένα smartphones στο χέρι όλοι γίνονται «δημοσιογράφοι»…, Η Καθημερινή 8/11/2015
