Βράβευση της Οζλέμ Τουρετσί και του Ουγκούρ Σαχίν
ΚΕΙΜΕΝΟ (1)
Το κείμενο (1) προέρχεται από τη συνέντευξη που έδωσαν οι Οζλέμ Τουρετσί και Ουγκούρ Σαχίν στον Αλέξη Παπαχελά με την ευκαιρία της βράβευσής τους από το Ίδρυμα Θεοφανώ για τη δημιουργία του εμβολίου PFIZER.
Αλέξης Παπαχελάς
Οι ιδρυτές της ΒiοΝΤech, Οζλέμ Τουρετσί και Ουγκούρ Σαχίν στην «Κ»: Πιο κοντά στο εμβόλιο για τον καρκίνο
O Oυγκούρ Σαχίν και η Οζλέμ Τουρετσί είναι ένα πολύ σεμνό, ίσως και ταπεινό, ζευγάρι επιστημόνων. Η πανδημία τούς ανέδειξε σε παγκόσμιες προσωπικότητες, σε ροκ σταρ της επιστήμης. Με ό,τι καλό, και κακό, φέρνει αυτό το φαινόμενο στις μέρες μας.
Είχα την ευκαιρία να τους συναντήσω στη Θεσσαλονίκη μετά τη βράβευσή τους από το Ιδρυμα Θεοφανώ. […] Η αγωνία τους για το πώς θα μείνουν «αυθεντικοί», παρά την τεράστια δημοσιότητα και τους προβολείς που έχουν στραφεί πάνω τους, ήταν εμφανής.
[…]
– Σας ευχαριστώ πολύ για τη συνέντευξη. Πώς αισθάνεστε που βρίσκεστε εδώ στη Θεσσαλονίκη και που πήρατε αυτό το βραβείο;
Οζλέμ Τουρετσί: Είναι συγκλονιστικό συναίσθημα. Είναι η πρώτη φορά που ερχόμαστε στη Θεσσαλονίκη και είναι ένα υπέροχο μέρος με εγκάρδιους ανθρώπους. Και το ίδιο το βραβείο είναι τιμή για εμάς. Νιώθουμε ευλογημένοι. Είναι ένα βραβείο που αφορά εκείνον που περιπλανιέται ανάμεσα σε κόσμους για να τους γεφυρώσει, που ανυψώνει την επιστήμη και την εκπαίδευση, για την αυτοκράτειρα Θεοφανώ. Και αυτό συμβολίζει σε μεγάλο βαθμό αυτό που θέλουμε να κάνουμε.
– Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που αρνούνται να εμβολιαστούν. Τι λέτε σε αυτούς;
Ο.Τ.: Δεν είναι δική μας δουλειά να πούμε κάτι. Οι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι δεν θέλουν να εμβολιαστούν είναι πολλαπλοί, οπότε δεν μπορεί να απαντήσει κανείς σε κάθε έναν. Η δουλειά μας είναι να διασφαλίσουμε ότι παράγονται δεδομένα, τα οποία βοηθούν τους ανθρώπους να κατανοήσουν και να εκτιμήσουν τι σημαίνει εμβολιασμός, τι σημαίνει αυτό το εμβόλιο και τι θα σημαίνει επίσης, για τον ευρύτερο πληθυσμό, το να μην εμβολιαστεί. Κάνουμε τη δουλειά μας διεξάγοντας κλινικές δοκιμές, παράγοντας δεδομένα και ενημερώνοντας τον κόσμο.
– Αισθάνεστε όμως ότι ο κόσμος έχει χάσει, κατά κάποιον τρόπο, την πίστη του στην επιστήμη;
Oυγκούρ Σαχίν: Όχι ακριβώς. Νομίζω ότι ζούμε σε μια εποχή όπου υπάρχει πληθώρα πληροφοριών, αλλά υπάρχει και μεγάλη παραπληροφόρηση. Και χρειαζόμαστε ένα είδος συνεχούς εκπαίδευσης της κοινωνίας, στο πώς να αναγνωρίζει τις σχετικές πληροφορίες. Και αν κάποιος δεν θέλει να εμβολιαστεί, θα πρέπει να τον ακούσουμε, να του θέσουμε το ερώτημα και να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τους λόγους και ίσως να συμμετάσχουμε σε αυτή τη συζήτηση και να βοηθήσουμε ώστε όλο και περισσότεροι άνθρωποι να κατανοήσουν την πραγματική κατάσταση. Χρειαζόμαστε αυτό το ανοιχτό πνεύμα για να ακούμε, και να συνεχίσουμε αυτόν τον διάλογο. Είναι ζητούμενο να μπορέσουμε να μείνουμε ενωμένοι ως κοινωνία και να αποφύγουμε να χωριστούμε σε ομάδες που είτε θέλουν να εμβολιαστούν είτε είναι εντελώς κατά του εμβολιασμού. Επομένως, η συνέχιση της συζήτησης θα είναι πολύ χρήσιμη για αυτό.[…]
– Ήταν ένας αγώνας δρόμου ενάντια στον χρόνο για να εξασφαλιστεί ότι το εμβόλιο θα παραχθεί εγκαίρως;
O.T.: Πράγματι ήταν αγώνας δρόμου. […] Όταν καταλάβαμε ότι κάθε μέρα μετρούσε, ήταν απολύτως σαφές ότι ο χρόνος είχε σημασία και ότι έπρεπε να δουλέψουμε ουσιαστικά όλο το εικοσιτετράωρο. Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο στην πραγματικότητα ονόμασε το έργο Project Light Speed, για να καταστήσει σαφές σε όλους ότι έπρεπε να λειτουργήσουμε στην ταχύτητα του φωτός.
[…]
– Πριν από αυτό, πού προοριζόταν να επικεντρωθεί αυτή η τεχνολογία;
Ο.Τ.: Αρχικά αναπτύξαμε αυτή την τεχνολογία για τους καρκινοπαθείς, ως εμβόλιο για τη θεραπεία του καρκίνου. Οπότε προοριζόταν από την αρχή να λειτουργήσει ως εμβόλιο. Στην πραγματικότητα ξεκινήσαμε να εργαζόμαστε πάνω στην τεχνολογία mRNA στα τέλη της δεκαετίας του ’90, και από το 2012 αρχίσαμε να υποβάλουμε καρκινοπαθείς σε θεραπεία με εμβόλιο mRNA. […] Έτσι, επενδύσαμε πολλά στο να φτιάξουμε ένα πολύ ισχυρό εμβόλιο για να διεγείρουμε ανοσολογικές αποκρίσεις υψηλής ακρίβειας. Και αυτός ήταν, πιστεύουμε, ο λόγος που είχαμε τόση επιτυχία με το εμβόλιο της COVID-19, επειδή η τεχνολογία που αναπτύχθηκε είναι πολύ ισχυρότερη. […]
[…]
– Θέλω να κάνω μια προσωπική ερώτηση. Φαίνεστε πολύ ήρεμοι, πειθαρχημένοι άνθρωποι. Όλες αυτές οι επιθέσεις στην επιστήμη, στα εμβόλια, σας επηρεάζουν; Θυμώνετε ποτέ;
Ο.Τ.: Όχι. Για την ακρίβεια βλέπουμε την άλλη όψη του νομίσματος. Εκείνη που υμνεί την επιστήμη σε μεγάλη κλίμακα. Περισσότερο απ’ ό,τι συνέβαινε στο παρελθόν. Και αυτό είναι που μας ενθουσιάζει και μας ενθαρρύνει, γιατί αυτό μας μαθαίνει ότι υπάρχουν πολλά άλλα προβλήματα και προκλήσεις για την ανθρωπότητα, τα οποία θα μπορούσαμε επίσης να αντιμετωπίσουμε με την επιστήμη. Έτσι βλέπουμε περισσότερο τη θετική πλευρά.
O.Σ.: Πιο προσωπικά, ο πατέρας μου πάντα έλεγε: «Αυτό που λένε οι άνθρωποι για σένα λέει περισσότερα για εκείνους παρά για εσένα». Πιστεύω πως αυτό πρέπει να το αποδεχτούμε και να δούμε πραγματικά τη φωτεινή πλευρά των πραγμάτων. Έτσι, βλέπουμε ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που θέλουν να συνεισφέρουν και που πληρώνονται για να βρει η επιστήμη τη λύση.
Ασφαλή τα εμβόλια
– Ένα από τα μεγάλα ερωτήματα που απασχολούν τον κόσμο είναι αν αυτό το εμβόλιο είναι πραγματικά ασφαλές. Θα προκύψουν ενδεχομένως προβλήματα σε πέντε, δέκα χρόνια; Αλλάζοντας το DNA των ανθρώπων και ούτω καθεξής; Ποια είναι η απάντησή σας σε αυτό;
Ο.Τ.: H τεχνολογία mRNA δεν αλλάζει τα κύτταρα του γονιδιώματος, επειδή εγχέεται, κάνει μια δουλειά και προκαλεί μια ανοσολογική απόκριση, και εξαφανίζεται μέσα σε δύο ημέρες έως δύο εβδομάδες. Ετσι δεν υπάρχει τίποτα που να αλλάζει κάτι στο σώμα. Το προφίλ ασφαλείας, το είδος των παρενεργειών, είναι πολύ καλά καθορισμένα στις κλινικές μας δοκιμές. Περισσότερα από 40.000 εμβολιάστηκαν. Εν τω μεταξύ, εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εμβολιαστεί και τα δεδομένα ασφαλείας από αυτόν τον τεράστιο αριθμό ανθρώπων συλλέγονται, ώστε το προφίλ ασφαλείας να είναι καλά καθορισμένο. Οι παρενέργειες εμφανίζονται κυρίως τις πρώτες δύο ημέρες από τον εμβολιασμό, με συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη, όπως πονοκέφαλος, κόπωση, ρίγη, και στη συνέχεια εξαφανίζονται, όπως εξαφανίζεται και το mRNA. Και οι πιθανές μακροχρόνιες παρενέργειες παρακολουθούνται από ρυθμιστικές αρχές, όχι μόνο από εμάς τους ίδιους. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αναφορές για συχνές σοβαρές παρενέργειες.
Ο.Σ.: Και γενικά, αυτός ο τύπος εμβολίου δεν διαφέρει από άλλους τύπους εμβολίων. Τα εμβόλια είναι από τα πιο ασφαλή φάρμακα. Έχουμε ήδη εμβολιαστεί ως παιδιά και έχουμε τόση εμπειρία με τα εμβόλια. Φυσικά, κάθε φάρμακο έχει τις παρενέργειές του, προφανώς. Το ίδιο ισχύει για τα εμβόλια mRNA σε σύγκριση με οποιοδήποτε άλλο εμβόλιο.
Α. Παπαχελάς, Καθημερινή, 17/10/2021
Δραστηριότητες για το κείμενο (1)
- «O Oυγκούρ Σαχίν και η Οζλέμ Τουρετσί είναι ένα πολύ σεμνό, ίσως και ταπεινό, ζευγάρι επιστημόνων. Η πανδημία τούς ανέδειξε σε παγκόσμιες προσωπικότητες, σε ροκ σταρ της επιστήμης», σχολιάζει ο Παπαχελάς στην εισαγωγή περιγράφοντας τη στάση τους κατά τη διάρκεια της συνέντευξης. Ποια ταυτότητα προβάλλουν, κατά τη γνώμη σας, οι δύο επιστήμονες στην συνέντευξη; Αν νομίζετε ότι επιβεβαιώνεται το σχόλιο του δημοσιογράφου, να παραπέμψετε σε συγκεκριμένα σημεία του κειμένου.
- Ποια είναι η στάση των δύο επιστημόνων προς τους ανθρώπους που αρνούνται να εμβολιαστούν και γιατί; Να αναφερθείτε χωριστά στον καθένα. Αν ήσουν στη θέση τους, ως διάσημος επιστήμονας, θα επέλεγες τη στάση του Oυγκούρ Σαχίν ή της Οζλέμ Τουρετσί και γιατί;
- Βρίσκετε τη συνέντευξη ενδιαφέρουσα; Γιατί; Ποιες σημαντικές πληροφορίες αποκομίσατε σχετικά με το εμβόλιο κατά του COVID 19 από τη συνέντευξη; Ποιες άλλες ερωτήσεις θα θέλατε να απευθύνετε στους επιστήμονες;
- Να υποθέσετε ότι συνομιλείτε με κάποιον αρνητή του εμβολίου και ότι επιχειρηματολογείτε υπέρ του εμβολιασμού με βάση τις πληροφορίες που αποκομίσατε από τη συνέντευξη. Ποια επιχειρήματα θα χρησιμοποιούσατε;
- Ο Oυγκούρ Σαχίν αναφέρει: «Αυτό που λένε οι άνθρωποι για σένα λέει περισσότερα για εκείνους παρά για εσένα». Πώς αντιλαμβάνεστε τη φράση; Συμφωνείτε με αυτή την άποψη;
- Ο δημοσιογράφος αναφέρει ότι οι δύο επιστήμονες προσπαθούν να παραμείνουν «αυθεντικοί», παρά την τεράστια δημοσιότητα και τους προβολείς που έχουν στραφεί πάνω τους.
α) Ποιο είναι, κατά τη γνώμη σας, το νόημα της λέξης «αυθεντικός» σ’αυτήν την περίπτωση;
β) Να συζητήσετε τις συνέπειες που μπορεί να έχει η δημοσιότητα σε ανθρώπους που γίνονται διάσημοι, λαμβάνοντας υπόψη και το ποίημα του Τίτου Πατρίκιου Ο προβολέας.
Ο Προβολέας
Σαν πέσει πάνω σου ο κύκλος του φωτός
από τον προβολέα αιφνίδιας δημοσιότητας
μόλις σε βγάλει απ’ τη σκιά σ’ αιχμαλωτίζει
όπως τις νύχτες του πολέμου οι προβολείς τής αεράμυνας
αιχμαλωτίζαν στον ουρανό ένα βομβαρδιστικό
ή όπως τις νύχτες σε ειρηνικούς τώρα καιρούς
αιχμαλωτίζουν στη σκηνή μια τραγουδίστρια.
Ήταν φριχτή η τύχη του βομβαρδιστικού
που πάσχιζε να βγει από τον φωτεινό κλοιό
ώσπου το ρίχναν τ’ αντιαεροπορικά πυρά
φριχτή μπορεί να γίνει κι η τύχη τραγουδίστριας
που μένει έγκλειστη στο φως των προβολέων.
Αιχμαλωτίζει ο κύκλος του φωτός
απ’ όποιον κι αν πέσει προβολέα.
«Κέδρος», 2007
- «Αν κάποιος δεν θέλει να εμβολιαστεί, θα πρέπει να τον ακούσουμε, να του θέσουμε το ερώτημα και να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τους λόγους», υποστηρίζει ο Σαχίν. Ας ανοίξουμε έναν διάλογο μέσα στην τάξη σχετικά με το θέμα αυτό. Καλό είναι όσοι μαθητές δεν θέλουν να εμβολιαστούν να εκφράσουν την άποψή τους, τις αντιρρήσεις, τις αμφιβολίες και τις επιφυλάξεις τους. Όσοι μαθητές είναι ενημερωμένοι σχετικά με το θέμα και πιστεύουν στη σημαντική συμβολή του εμβολίου στη δημόσια υγεία μπορούν να συνεισφέρουν στη συζήτηση δίνοντας πληροφορίες και επιχειρήματα που έχουν αντλήσει από αξιόπιστες πηγές, π.χ. Βλ. Παρακάτω: Ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με τον εμβολιασμό για τον κορωνοϊό SARS-CoV-2, Μύθοι Για Τον Covid-19. Σκοπός του διαλόγου είναι να κατανοήσει η μία πλευρά την άλλη και να προβληματιστούν όλοι γύρω από θέμα.
- Να διαβάσετε την έρευνα ΚΑΠΑ Research «Eμβολιασμένοι Vs Ανεμβολίαστοι» να παρουσιάσετε συνοπτικά τα ευρήματα που προκύπτουν και να καταθέσετε τις σκέψεις και τον προβληματισμό σας σχετικά με το θέμα.
ΚΕΙΜΕΝΟ (2)
Το κείμενο (2) είναι ο χαιρετισμός που απηύθυνε η κ. Σακελλαροπούλου απονέμοντας το βραβείο «Αυτοκράτειρα Θεοφανώ» στον Ουγούρ Σαχίν και την Εζλέμ Τουρετσί.
O χαιρετισμός της κυρίας Σακελλαροπούλου
«Είναι για μένα ιδιαίτερη χαρά να απονείμω το βραβείο «Αυτοκράτειρα Θεοφανώ» στον Ουγούρ Σαχίν και την Εζλέμ Τουρετσί. Δύο εξαιρετικούς επιστήμονες, ζευγάρι στη ζωή και στην έρευνα, στους οποίους οφείλουμε ένα από τα πλέον αξιόπιστα εμβόλια, προϊόν συνεργασίας της εταιρείας BioNTech στην οποία διευθύνων σύμβουλος είναι ο Ουγκούρ Σαχίν, και της Pfizer. Δύο σπουδαίους ανθρώπους, που μετά τη θριαμβευτική τους επιτυχία έσπευσαν να δηλώσουν ότι τα αποτελέσματα των ερευνών τους ήταν μια νίκη της καινοτομίας, της επιστήμης και της παγκόσμιας συνεργατικής προσπάθειας. Υπογράμμισαν έτσι τη σημασία της ομαδικής εργασίας, της συνέργειας, της σύγκλισης στον κοινό σκοπό, τις απαραίτητες δηλαδή προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της επιστήμης, της πιο «ανοικτής» ανθρώπινης δραστηριότητας, αφού διαπνέεται από τις αρχές της καθολικότητας, της αμεροληψίας, της κοινοκτημοσύνης, του οργανωμένου σκεπτικισμού και εστιάζει στην ευημερία του ανθρώπου.
Παιδιά Τούρκων μεταναστών στη Γερμανία, μεγάλωσαν στο δυναμικό πεδίο που δημιουργούσε η διασταύρωση δύο πολιτισμών, ενός μεσογειακού και ενός κεντροευρωπαϊκού και συνεργάστηκαν με έναν Έλληνα από τη Θεσσαλονίκη, τον Άλμπερτ Μπουρλά της Pfizer, στη βάση των κοινών αρχών, αξιών και δεσμεύσεων που διαπνέουν την επιστημονική έρευνα. Αφοσιωμένοι στη μάχη κατά του καρκίνου, αυτού του «άμορφου και άχρονου αντιπάλου» όπως τον έχει περιγράψει ο πατέρας της σύγχρονης χημειοθεραπείας Σίντνεϊ Φάρμπερ, εργάστηκαν σκληρά για να δημιουργήσουν ένα ερευνητικό εργαστήριο το οποίο θα διερευνούσε πώς θα μπορούσε το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτίθεται στα καρκινικά κύτταρα. Κι όταν διαπίστωσαν ότι τα ερευνητικά κονδύλια ήταν δύσκολο να βρεθούν, ξεκίνησαν τη δική τους εταιρεία. Την πρώτη τους εταιρεία, που ιδρύθηκε το 2001, την ονόμασαν Ganymed – όχι από τον γνωστό Έλληνα μυθολογικό ήρωα, αλλά από μια τουρκική έκφραση που σημαίνει περίπου «κάτι που κερδίζεται με σκληρή δουλειά». Το 2008 ιδρύουν, σε συνεργασία με τον Αυστριακό ογκολόγο Κρίστοφ Χούμπερ, την εταιρεία BioNTech και σ’ αυτήν ξεκινούν να αναπτύσσουν ανοσοθεραπευτικές μεθόδους για την αντιμετώπιση του καρκίνου, χρησιμοποιώντας γενετικό υλικό mRNA ώστε να εκπαιδεύσουν τον ανθρώπινο οργανισμό να παραγάγει το δικό του αντιγόνο.
Ο Ουγούρ Σαχίν διάβασε για πρώτη φορά για τον Covid-19 στο περιοδικό Lancet την Παρασκευή 24 Ιανουαρίου του 2020 και τη Δευτέρα κάλεσε τους εργαζόμενους στη BioNTech και τους ανακοίνωσε ότι η εταιρεία θα στραφεί στην εξεύρεση εμβολίου κατά του κορωνοϊού. Και μας έφερε σήμερα εδώ που βρισκόμαστε: με ένα ισχυρό όπλο, το πρώτο στη σειρά των ευεργετικών εμβολίων που θα αναπτύσσονταν στη συνέχεια, θωρακίζοντας την ανθρωπότητα απέναντι στη μεγαλύτερη απειλή που της επεφύλασσε ο 21ος αιώνας.
Αφηγήθηκα την ιστορία της διαδρομής του Ουγούρ Σαχίν και της Εζλέμ Τουρετσί για να τονίσω τα χαρακτηριστικά που τους καθιστούν τόσο αξιέπαινους για την προαγωγή και τη μετάδοση της επιστημονικής γνώσης: ερευνητική αυστηρότητα, αμείλικτη εργασιακή ηθική, συνεχής ετοιμότητα και εγρήγορση, συνδυαστική ευφυία, αντοχή, φαντασία, επινοητικότητα, αισιοδοξία και, κυρίως, ανθρωπιστική προοπτική. Μετείχαν με όλες τις δυνάμεις τους στην ξέφρενη κούρσα της επιστήμης εναντίον του κορωνοϊού, και ήρθαν πρώτοι. Ο αγώνας τους φέρνει στον νου μια αναφορά του ερευνητή ογκολόγου, επιστημονικού συνεργάτη στο Dana Farber Cancer Institute και συγγραφέα Σιντάρτα Μούκερτζι, στο σημαντικό βιβλίο του «Ο αυτοκράτορας όλων των ασθενειών, μια βιογραφία του καρκίνου». Ο συγγραφέας, θέλοντας να απεικονίσει την ταχύτητα με την οποία τρέχουν οι επιστήμονες – μια ταχύτητα ευθέως ανάλογη της αυτοθυσίας και της αφοσίωσής τους – παραπέμπει σε μια φράση από το βιβλίο του Λιούις Κάρολ «Μέσα απ’ τον καθρέφτη»: «Αν τρέξουν όσο περισσότερο μπορούν, μένουν εκεί που είναι. Αν θέλουν να πάνε κάπου αλλού, πρέπει να τρέξουν τουλάχιστον δύο φορές πιο γρήγορα». Αυτήν την ταχύτητα επέδειξε το ζεύγος Σαχίν-Τουρετσί. Και συνδυάζοντας ταχύτητα και μεθοδικότητα, γνώση και έμπνευση, μας πρόσφεραν μια απτή απόδειξη για τα θαύματα που μπορεί να κάνει η επιστήμη.
Αυτά ακριβώς τα χαρακτηριστικά τιμάμε σήμερα, απονέμοντάς τους το βραβείο «Αυτοκράτειρα Θεοφανώ». Θεσμός εμπνευσμένος από τη συμβολή της αυτοκράτειρας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Θεοφανώς Σκλήραινας στη διάδοση του βυζαντινού πολιτισμού, υλικού και πνευματικού, στη Σαξονία τον 10 μ.Χ. αιώνα, το βραβείο κατάφερε να γίνει, στα δύο μόλις χρόνια από τη θέσπισή του, ένας πανευρωπαϊκού κύρους και εμβέλειας θεσμός. Φιλοδοξεί να προωθήσει τη συνειδητοποίηση των κοινών αφετηριών της Ανατολικής και της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, των ιστορικών αλληλεξαρτήσεων των λαών και των εθνών της Ευρώπης και τη σημασία τους για τη σημερινή ευρωπαϊκή συνεργασία, καθώς και να διευρύνει και να στερεώσει τις σχέσεις της Ευρώπης με τους γειτονικούς της πολιτισμούς. Να δημιουργήσει γέφυρες, να αντισταθεί στις αντιθέσεις, να συμβάλλει στην αλληλοκατανόηση των διαφορετικών λαών και πολιτισμικών χαρακτηριστικών που συνθέτουν το πλούσιο μωσαϊκό της Ευρώπης και των γειτόνων της. Και ταυτόχρονα, αναγνωρίζοντας τον συμβολισμό της ανόδου στον θρόνο της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, μετά τον θάνατο του συζύγου της, Όθωνα Β’, της Θεοφανώς – μιας προσωπικότητας δυναμικής, με ελεύθερο τρόπο σκέψης, με μόρφωση, οξυδέρκεια και διπλωματικότητα, το βραβείο υπογραμμίζει τη σημασία της ισότιμης συμμετοχής της γυναίκας στο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι.
Βραβεύουμε σήμερα έναν σημαντικό άνδρα και μια σημαντική γυναίκα για την ανεκτίμητη προσφορά τους και μαζί μ’ αυτούς βραβεύουμε και την επιστημονική ομάδα τους, την οποία ενέπνευσαν και καθοδήγησαν. Βραβεύουμε την πίστη, την αφοσίωση, το πείσμα και το κουράγιο τους. Η παρουσία τους σήμερα εδώ μας διαβεβαιώνει πως η συσσωρευμένη γνώση, η σκληρή δουλειά, η αυταπάρνηση των ερευνητών αποτελούν τη μεγαλύτερη εγγύηση για προστασία από τον Covid-19. Η υποχρέωση προς τη ζωή και την ευημερία των ανθρώπων, που με τόση μεγαλοσύνη έχουν αναλάβει, ακυρώνει τις επιφυλάξεις, τους δισταγμούς, την καχυποψία, τον φόβο, ακόμη και την άρνηση όσων επιμένουν να μην εμβολιάζονται. H προσφορά τους μας οδηγεί σε ένα μέλλον απαλλαγμένο, επιτέλους, από την αβεβαιότητα της πανδημίας. Τους ευχαριστούμε θερμά γι’ αυτό».
Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας
Δραστηριότητες για το κείμενο (2)
- Να παρακολουθήσετε τον τρόπο με τον οποίο η κυρία Σακελλαροπούλου ξεδιπλώνει τις σκέψεις της από παράγραφο σε παράγραφο και οργανώνει την ομιλία της. Να καταγράψετε τις παρατηρήσεις σας.
- Γιατί η ομιλήτρια κρίνει σκόπιμο να αφηγηθεί την ιστορία της διαδρομής των δύο επιστημόνων; Γιατί, κατά τη γνώμη σας, αρχίζει την αφήγηση με τη φράση «Παιδιά Τούρκων μεταναστών στη Γερμανία»; Ποια στοιχεία της ιστορίας αυτής σάς κάνουν εντύπωση;
- Η ομιλήτρια αναφέρει ότι το βραβείο «Αυτοκράτειρα Θεοφανώ» αποτελεί έναν θεσμό πανευρωπαϊκού κύρους και εμβέλειας. Σε ποιους στόχους αποβλέπει αυτός ο θεσμός; Γιατί τον υποστηρίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση; Με ποιον τρόπο η βράβευση των δύο επιστημόνων συνάδει με τους στόχους του θεσμού;
- Να αναζητήσετε επιπλέον πληροφορίες για την Αυτοκράτειρα Θεοφανώ Σκλήραινα και να εξηγήσετε, με δικά σας λόγια σε ένα σύντομο κείμενο, γιατί η ζωή και η δράση της ενέπνευσε τη δημιουργία ενός θεσμού με πανευρωπαϊκό κύρος.
- Η ομιλήτρια αναφέρει ότι το συγκεκριμένο βραβείο «υπογραμμίζει τη σημασία της ισότιμης συμμετοχής της γυναίκας στο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι». Θεοφανώ, Σακελλαροπούλου, Τουρετσί, τρεις γυναίκες με σημαντική συμβολή στο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι. Να αναζητήσετε και άλλες περιπτώσεις γυναικών με παρόμοια δυναμική παρουσία και να παρουσιάσετε το έργο και τη δράση τους.
- Στην τελευταία περίοδο της πρώτης παραγράφου η ομιλήτρια τονίζει ότι η επιστήμη αποτελεί την πιο «ανοικτή» ανθρώπινη δραστηριότητα και αναφέρεται στις προϋποθέσεις για την ανάπτυξή της. Δοκιμάστε να αναπτύξετε τα λόγια της ομιλήτριας σε ένα ευρύτερο κείμενο (150-200 λέξεις).
Δραστηριότητες και για τα δύο κείμενα
- Ποιες σκέψεις σας δημιουργήθηκαν για τους δύο βραβευθέντες επιστήμονες μελετώντας τα δύο κείμενα; Νομίζετε ότι μπορούν να εμπνεύσουν τους νέους και σας προσωπικά με τη ζωή και το έργο τους; Να καταθέσετε τον προβληματισμό σας σε ένα κείμενο με τη μορφή «ανοιχτής» ή προσωπικής επιστολής που απευθύνεται στους δύο επιστήμονες.
- Και στα δύο κείμενα τονίζεται ότι στη συγκεκριμένη περίσταση βραβεύονται δύο σημαντικοί επιστήμονες, μία γυναίκα και ένας άντρας, που αποτελούν ζευγάρι στην οικογενειακή και στην επαγγελματική ζωή. Η κ. Σακελλαροπούλου μάλιστα υπογραμμίζει ότι το βραβείο «Αυτοκράτειρα Θεοφανώ» υπογραμμίζει τη σημασία της ισότιμης συμμετοχής της γυναίκας στο κοινωνικό και πολιτικό «γίγνεσθαι». Με αφόρμηση τα παραπάνω δεδομένα, να εργαστείτε σε ομάδες, για να οργανώσετε μια συζήτηση με θέμα «Ο θεσμός του γάμου μέσα από το βλέμμα των εφήβων». Κάθε ομάδα θα συζητήσει το θέμα λαμβάνοντας υπόψη και τις παρακάτω ερωτήσεις: Πώς βλέπετε τον θεσμό του γάμου στη σημερινή εποχή; Νομίζετε ότι αποτελεί εμπόδιο ή εφόδιο για την επαγγελματική και την προσωπική εξέλιξη του άντρα ή της γυναίκας; Ποιες προϋποθέσεις απαιτούνται, κατά τη γνώμη σας, για να προχωρήσει ένα ζευγάρι συντροφικά στην οικογενειακή και στην επαγγελματική ζωή και να πραγματοποιήσει τους στόχους που θέτει; Αφού οι ομάδες παρουσιάσουν τα συμπεράσματά τους στην ολομέλεια, καλείται κάθε μαθητής να γράψει ένα αναστοχαστικό κείμενο στο οποίο θα καταθέσει τις σκέψεις και τον προβληματισμό που προέκυψε από τη συζήτηση.
- Να αναζητήσετε διάσημα ζευγάρια που έχουν διαπρέψει στον χώρο της επιστήμης, της τέχνης και σε άλλους τομείς, π.χ. Κιουρί, Φλέμιγκ, Παπανικολάου κ.ά. και να παρουσιάσετε σύντομα το έργο τους.
- Υποθέστε ότι δύο έφηβοι ακούν από την τηλεόραση την είδηση για τη βράβευση των δύο επιστημόνων και τη σχολιάζουν. Δοκιμάστε να γράψετε έναν σύντομο διάλογο στον οποίο οι έφηβοι θα εκφράζουν τη γνώμη τους και τα σχόλιά τους. Αν θέλετε, μπορείτε να δώσετε έναν χιουμοριστικό τόνο στον διάλογό σας.
- Δοκιμάστε να δραματοποιήσετε τη συνέντευξη που έδωσαν οι δύο επιστήμονες στον Παπαχελά. Καλό είναι να εργαστείτε σε ομάδες και κάθε ομάδα να αναλάβει τη δραματοποίηση ενός μέρους της συνέντευξης. Πριν προχωρήσετε στη δραματοποίηση, σκόπιμο είναι να σκεφτείτε και να προσδιορίσετε τους ρόλους που θα υποδυθείτε. Μπορείτε αρχικά να σκιαγραφήσετε τους χαρακτήρες των ρόλων αντλώντας στοιχεία από τα δύο κείμενα. Προσπαθήστε μετά να φανταστείτε τους ρόλους, πώς μιλούν, εκφράζονται, κάθονται, κινούνται, συμπεριφέρονται, αντιδρούν. Δοκιμάστε τέλος να αυτοσχεδιάσετε με βάση το κείμενο της συνέντευξης.
