ΤΕΧΝΗ
Δεν υπάρχει αληθινό έργο τέχνης που να μην έχει συμβάλει στην εσωτερική απελευθέρωση των προσώπων που το γνώρισαν και το αγάπησαν
Αλμπέρ Καμύ
Η Τέχνη έχει τη δική της «γλώσσα». Είναι ένας ιδιαίτερος κώδικας επικοινωνίας, μια ιδιαίτερη μορφή γλώσσας, μια μεταγλώσσα. Και η κάθε έκφανσή της είτε είναι η μουσική, η ζωγραφική, το θέατρο, ο κινηματογράφος κ.ά. έχει και πάλι τη δική της ιδιαίτερη γλώσσα έκφρασης. Μερικές φορές είναι δύσκολο να την αποκωδικοποιήσουμε. Ίσως, όμως, και να μην χρειάζεται. Αρκεί να μας μεταδίδει συγκίνηση.
Η συγκεκριμένη ενότητα αποσκοπεί, παράλληλα, στην καλλιέργεια της γλωσσικής ικανότητας, στον οπτικοακουστικό γραμματισμό και στη δημιουργική ενασχόληση με τις τέχνες, δεδομένου ότι οι τέχνες δίνουν τη δυνατότητα στους μαθητές να αναπτύξουν τα εκφραστικά τους μέσα, να καλλιεργήσουν τις ψυχοπνευματικές δυνάμεις τους (π.χ. παρατηρητικότητα, φαντασία, κριτική σκέψη, ενσυναίσθηση), να ενισχύσουν τον συναισθηματικό κόσμο τους και να απολαύσουν τη χαρά της δημιουργίας, βλ. και Αξιοποίηση των τεχνών στην εκπαίδευση, Μείζον Πρόγραμμα Επιμόρφωσης, Βασικό επιμορφωτικό υλικό, τ. Γ‘. Απαρτίζεται από επτά υποενότητες, που η κάθε μια αναφέρεται σε ένα συγκεκριμένο είδος τέχνης. Σε κάθε υποενότητα υπάρχουν κείμενα και ασκήσεις που προσκαλούν τους μαθητές να στοχαστούν πάνω στην τέχνη, να εκπαιδευτούν στην “ανάγνωση” ενός έργου τέχνης, καθώς και να εμπλακούν ως δημιουργοί σε μια καλλιτεχνική δραστηριότητα. Με την προσέγγιση αυτή προσφέρεται η δυνατότητα στους μαθητές να παράγουν ποικίλα είδη προφορικών, γραπτών και πολυτροπικών κειμένων, τα οποία αναμένεται ότι θα έχουν την ιδιαίτερη ποιότητα και τη δύναμη του βιωματικού λόγου.
Πρώτη υποενότητα: Για την Τέχνη. Η υποενότητα εισάγει τους μαθητές στον προβληματισμό σχετικά με την τέχνη, καθώς διαλέγονται, μέσα από διάφορα κείμενα και ασκήσεις, με τις σκέψεις σημαντικών καλλιτεχνών και παιδαγωγών για το νόημα της τέχνης, τις λειτουργίες της, την παιδαγωγική αξία της και για τον ρόλο του καλλιτέχνη μέσα στην κοινωνία.
Δεύτερη υποενότητα: Λογοτεχνία. Η υποενότητα περιλαμβάνει ορισμούς για την ποίηση, που έδωσαν, κατά καιρούς, ποιητές, καθώς και ποιήματα ποιητικής. Παράλληλα μέσα από τις σκέψεις ποιητών οι μαθητές προβληματίζονται για τη σημασία της ποίησης σε εποχές κρίσης. Συζητούν για τις διαφορές ποιητικού και πεζού λόγου, αντιλαμβάνονται τους μηχανισμούς γραφής ενός κειμένου, προσεγγίζουν την ποιητική λειτουργία της γλώσσας και παρακινούνται να συνθέσουν τα δικά τους λογοτεχνικά κείμενα.
Τρίτη υποενότητα: Εικαστικές τέχνες. Η υποενότητα προσεγγίζει, μέσω της γλωσσικής διδασκαλίας, την αρχιτεκτονική, τη ζωγραφική, τη γλυπτική, τη φωτογραφία, τα κόμικς, το γκράφιτι και τη γελοιογραφία, με στόχο να γνωρίσουν οι μαθητές τις εικαστικές τέχνες, να αναπτύξουν το αισθητικό τους κριτήριο, να απελευθερώσουν τις καλλιτεχνικές τους ικανότητες και να γίνουν επαρκείς “αναγνώστες” ενός εικαστικού έργου τέχνης.
Τέταρτη υποενότητα: Θέατρο. Η υποενότητα εξετάζει τις λειτουργίες του θεάτρου, τα θεατρικά είδη, τους ρόλους του ηθοποιού και του σκηνοθέτη, το σχολικό και το εφηβικό θέατρο. Επιχειρεί να φέρει σε επαφή τους μαθητές με την τέχνη του θεάτρου και τους παρακινεί να οργανώσουν οι ίδιοι θεατρικές παραστάσεις και να απολαύσουν τη χαρά της δημιουργίας.
Πέμπτη υποενότητα: Μουσική. Η υποενότητα περιλαμβάνει κείμενα σχετικά με τη μουσική και παρουσιάζει συγκεκριμένα είδη μουσικής όπως η ροκ (rock), η μέταλ (metal) και η κλασική. Αναφέρεται στη μελοποιημένη ποίηση και αναδεικνύει την παιδευτική αξία της μουσικής καθώς και τη σημασία της για την ψυχική ευεξία του ανθρώπου.
Έκτη υποενότητα: Χορός. Η υποενότητα φέρνει τους μαθητές σε επαφή με παραδοσιακούς και σύγχρονους χορούς, παρουσιάζει τη θέση του χορού μέσα στην κοινωνία και στον πολιτισμό, αναδεικνύει μια από τις βασικές λειτουργίες του, που είναι η απελευθέρωση του σώματος και της ψυχής, και τονίζει την παιδαγωγική σημασία του.
Έβδομη υποενότητα: Κινηματογράφος. Η υποενότητα, με κύριο στόχο τον οπτικοακουστικό γραμματισμό, δίνει την ευκαιρία στους μαθητές να γνωρίσουν τη βασική γραμματική της γλώσσας του κινηματογράφου, εξετάζοντας θέματα όπως την κινηματογραφική αφήγηση, το σενάριο, το μοντάζ, τους ρόλους του σκηνοθέτη και του ηθοποιού και τα είδη των κινηματογραφικών ταινιών. Παράλληλα, αναδεικνύει την αξία της κινηματογραφικής παιδείας και ενθαρρύνει τους μαθητές να ασχοληθούν δημιουργικά με τον κινηματογράφο, καθώς παρουσιάζει αξιόλογες μαθητικές δημιουργίες και τους φέρνει σε επαφή με φορείς που προωθούν τον κινηματογράφο στην εκπαίδευση.
Για την ενότητα Τέχνη έχει ληφθεί υπόψη το κεφάλαιο Αξιοποίηση των Τεχνών στην Εκπαίδευση από το Μείζον Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.
Άτιτλο έργο του Γιάννη Γαϊτη στον σταθμό Λαρίσης
Πηγή: http://www.in2life.gr/culture/art/article/213278/h-tehnh-kanei-stash-sto-metro.html
Για την Τέχνη
Η τέχνη έχει χώρο για άπειρες εκφράσεις
Πλάτων Ριβέλης
ΣΤΟΧΟΙ
ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΙ
Γνώσεις για τον κόσμο, στάσεις, αξίες
- Να αντιληφθούν οι μαθητές τη σημασία της τέχνης στη ζωή του ανθρώπου και να αναγνωρίσουν την αξία της.
- Να διαμορφώσουν θετική στάση απέναντι στις τέχνες, να αποκτήσουν σταδιακά την ικανότητα να εκτιμούν και να απολαμβάνουν ένα έργο τέχνης.
- Να ασχοληθούν με θεωρητικά ζητήματα που αφορούν την τέχνη, π.χ. να προβληματιστούν σχετικά με:
- το νόημα της τέχνης, τις λειτουργίες και τους στόχους της
- την ταύτιση του ανθρώπου με ένα έργο τέχνης
- τους παράγοντες που συμβάλλουν στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του καλλιτέχνη και του έργου του
- τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να προσεγγίσει κάποιος ένα έργο τέχνης
- την εξέλιξη του αισθητικού κριτηρίου
- τη σχέση της τέχνης με την κριτική
- την οικονομική διάσταση της τέχνης και τη σύνδεσή της με την αγορά
- τη χρήση της τεχνολογίας και ειδικότερα του διαδικτύου για την επαφή με την τέχνη.
- Να συνειδητοποιήσουν τη σημασία ενσωμάτωσης της τέχνης στην εκπαίδευση και να κατανοήσουν τους στόχους της αισθητικής παιδείας.
- Να δώσουν περιεχόμενο στην έννοια της δημιουργικότητας και να εντοπίσουν τις συνθήκες που ευνοούν την ανάπτυξη της δημιουργικότητας στο σχολείο και αυτές που την εμποδίζουν.
Γνώσεις για τη γλώσσα, δεξιότητες
- Να επισημαίνουν οι μαθητές τα χαρακτηριστικά της γλώσσας της κριτικής.
- Να παρακολουθούν τον λόγο και τον αντίλογο πάνω σε ένα θέμα. Να αξιολογούν επιχειρήματα και τεκμήρια.
- Να χωρίζουν το κείμενο σε νοηματικές ενότητες και να δίνουν πλαγιότιτλους.
- Να διακρίνουν τη συνοχή ενός κειμένου.
- Να προσδιορίζουν το ύφος ενός κειμένου.
- Να διακρίνουν τη γλωσσοπλαστική-μεταφορική τάση στον λόγο.
- Να αποδίδουν με κυριολεκτικό λόγο μεταφορικές εκφράσεις.
- Να οργανώνουν project και να ανακοινώνουν τα συμπεράσματα μιας έρευνας σε προσχεδιασμένο προφορικό λόγο με τη χρήση των ΤΠΕ.
- Να εκφράζουν προφορικά και γραπτά τις σκέψεις και τα συναισθήματα που τους προκαλεί ένα έργο τέχνης.
- Να συντάσσουν διάφορα είδη κειμένων, π.χ. άρθρο, επιστολή διαμαρτυρίας, δημοσιογραφική είδηση, φανταστική αφήγηση, βιογραφία, ημερολόγιο, προτάσεις για ένα θέμα σε νεανικό forum.
- Να δημιουργούν πολυτροπικά κείμενα, π.χ. αφίσα, διαφημιστικό φυλλάδιο.
Λογοτεχνία
Δεν υπάρχει τέχνη χωρίς ποίηση
Ντελακρουά
ΣΤΟΧΟΙ
ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΙ
Γνώσεις για τον κόσμο, στάσεις, αξίες
- Να προσεγγίσουν οι μαθητές βιωματικά τη λογοτεχνία, να χαρούν την εμπειρία της λογοτεχνικής ανάγνωσης, να ανακαλέσουν προσωπικά βιώματα, να αναστοχαστούν δημιουργικά, να αγαπήσουν τελικά τη λογοτεχνία.
- Να αντιληφτούν ότι ο αναγνώστης είναι συνδημιουργός ενός λογοτεχνικού έργου, με την έννοια ότι κάθε ανάγνωση αποτελεί μια δημιουργική διαδικασία και ότι η ερμηνεία που δίνει ο καθένας είναι ανάλογη με τα βιώματα και τη σκευή του.
- Να κατανοήσουν ότι όλες οι ερμηνείες, εφόσον στηρίζονται στο λογοτεχνικό κείμενο, είναι σεβαστές και παρουσιάζουν ενδιαφέρον.
- Να προσεγγίσουν οι μαθητές την έννοια της ποίησης μέσα από τις απόψεις των ποιητών.
- Να κατανοήσουν τη δύναμη του ποιητικού λόγου.
- Να αναγνωρίζουν στον ποιητικό λόγο εικαστικά στοιχεία.
- Να γνωρίσουν σημαντικούς ποιητές, να συνειδητοποιήσουν τον ρόλο της ποίησης.
- Να αντιληφθούν τους μηχανισμούς γραφής ενός λογοτεχνικού κειμένου.
- Να παρακολουθήσουν τον προβληματισμό του συγγραφέα πριν και κατά τη γραφή ενός λογοτεχνικού έργου.
- Να γνωρίσουν τις μικροαφηγήσεις και να αντιληφθούν τον ρόλο που παίζει η χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας στη διαμόρφωση των συγκεκριμένων κειμένων.
- Να αναγνωρίσουν τις πολλαπλές σχέσεις που μπορεί να έχει η λογοτεχνία με τις άλλες τέχνες.
Γνώσεις για τη γλώσσα, δεξιότητες
- Να ασχοληθούν οι μαθητές με την ποιητική λειτουργία της γλώσσας, προκειμένου να ευαισθητοποιηθούν ως αναγνώστες και να παρακινηθούν να δημιουργήσουν τα δικά τους ποιητικά ή πεζά κείμενα.
- Να εξοικειωθούν με τα εκφραστικά μέσα της ποίησης και με τις αφηγηματικές τεχνικές.
- Να ασκηθούν:
- στην εκφραστική ανάγνωση (άρθρωση, επιτονισμός, παύσεις, κτλ.), προκειμένου να αποδώσουν το νόημα και τον ρυθμό ενός λοτεχνικού κειμένου
- στη δημιουργική ενασχόληση με ένα λογοτεχνικό έργο, π.χ. στη δραματοποίηση ενός ποιητικού ή πεζού κειμένου, στην εικαστική ή και μουσική επένδυσή του, κ.ά.
- στη διερεύνηση και στον σχολιασμό του ύφους ενός λογοτεχνικού κειμένου
- στη διερεύνηση των τεχνικών της λογοτεχνικής γραφής, προκειμένου να τις αξιοποιούν σε δικές τους λογοτεχνικές δοκιμές
- στη δημιουργική γραφή, κυρίως ποιητικών κειμένων και μικροαφηγήσεων
- στην παραγωγή ποικίλων κειμένων, γραπτών και πολυτροπικών, π.χ. επιστολή διαμαρτυρίας, είδηση, συνέντευξη, χρονογράφημα, κείμενο στο facebook, εικονογραφημένη ιστορία, βίντεο, κ.ά. με αφόρμηση ένα λογοτεχνικό κείμενο
- στην επεξεργασία ενός κειμένου με επάλληλες γραφές, λαμβάνοντας υπόψη ανατροφοδοτικά σχόλια
- στην αξιοποίηση των Τ.Π.Ε. για την ενασχόληση με τη λογοτεχνία
- στον μετασχηματισμό ενός κειμένου, π.χ. μετατρέποντας τον μεταφορικό λόγο σε κυριολεκτικό και το αντίστροφο
- στον ορισμό μιας έννοιας
- στην περιγραφή μιας εικόνας
- στην ερμηνεία και στη χρήση των emoticons.
-
Οι ποιητές για την ποίηση (2)
Λογοτεχνία -
Ποιήματα για τους ποιητές και την ποίηση (6)
Λογοτεχνία -
Ο ρόλος της ποίησης σήμερα (3)
Λογοτεχνία -
Διάλογος ποίησης και ζωγραφικής (4)
Λογοτεχνία -
Το εργαστήρι του συγγραφέα (4)
Λογοτεχνία -
Μικροαφηγήσεις (Μικρομυθοπλασία-Μικροδιηγήματα) (15)
Λογοτεχνία στο διαδίκτυο-Υβριδικά είδη λόγου -
Σαν χρονογράφημα (5)
Λογοτεχνία στο διαδίκτυο-Υβριδικά είδη λόγου
Εικαστικές τέχνες
Τα έργα τέχνης που δείχνουν μη τελειωμένα, τελειώνουν μόνα τους με τον καιρό
Γ. Τσαρούχης
ΣΤΟΧΟΙ
ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΙ
Γνώσεις για τον κόσμο, στάσεις, αξίες
- Να εξοικειωθούν οι μαθητές με τις εικαστικές τέχνες, να καλλιεργήσουν τον σεβασμό και την αγάπη για τα έργα τέχνης.
- Να γνωρίσουν:
- τη σκέψη και το έργο του αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη
- μορφές της παραδοσιακής και της σύγχρονης κατοικίας στην Ελλάδα
- σκέψεις του Πικάσο για τη ζωγραφική
- έργα του Άντυ Γουόρχολ και στοιχεία της ποπ άρτ
- έργα του ζωγράφου Θεόφιλου
- αυτοδίδακτους ζωγράφους και στοιχεία της ναΐφ ζωγραφικής
- τη σκέψη και το έργο του γλύπτη Κώστα Βαρώτσου
- τη σκέψη και το έργο του φωτογράφου Πλάτωνα Ριβέλη
- τη σκέψη και το έργο του ντοκιμαντερίστα φωτογράφου Σεμπαστιάο Σαλγκάδο
- έργα σημαντικών Ελλήνων φωτογράφων, όπως η Βούλα Παπαϊωάννου, ο Κώστας Μπαλάφας, η Nelly΄s, ο Νικόλαος Τομπάζης, ο Δημήτρης Χαρισιάδης, ο Περικλής Παπαχατζηδάκης, κ.ά.
- την τέχνη των κόμικς
- βασικά στοιχεία της τεχνοτροπίας του εξπρεσιονισμού.
- Να διακρίνουν τη διαφορά μεταξύ φωτογράφου-ντοκιμαντερίστα και φωτορεπόρτερ.
- Να εντοπίζουν το κωμικό και τη σάτιρα σε μια γελοιογραφία, να την κατανοούν και να την σχολιάζουν.
- Να προβληματιστούν σχετικά με:
- τη σημασία της κατοικίας
- την εμπορευματοποιημένη τέχνη
- τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας καλλιτέχνης
- τα κριτήρια για την αξιολόγηση ενός έργου τέχνης
- την αισθητική απόλαυση που προσφέρει ένα έργο τέχνης
- την αισθητική αγωγή που παρέχει η εκπαίδευση
- τη δυσνόητη γλώσσα που χρησιμοποιούν κάποιοι καλλιτέχνες και κριτικοί έργων τέχνης
- τον βανδαλισμό σε έργα τέχνης και πολιτισμού
- τη λειτουργία της τέχνης στην υπηρεσία αυταρχικών καθεστώτων
- την αισθητική αξία και την κοινωνική λειτουργία του γκράφιτι
- τη σχετικότητα και την εμπορευματοποίηση της ομορφιάς.
Γνώσεις για τη γλώσσα, δεξιότητες
- Να αναγνωρίζουν οι μαθητές τα βασικά χαρακτηριστικά διαφόρων κειμενικών ειδών, όπως είναι το ημερολόγιο, το δοκίμιο, το άρθρο, το κόμικ, η κριτική έργου τέχνης, η συνέντευξη, το παραμύθι, κ.ά.
- Να κατανοούν ένα γραπτό κείμενο και να σχολιάζουν:
- την οργάνωση και τη συνοχή του
- τη χρήση της στίξης
- τα περιγραφικά και τα αφηγηματικά στοιχεία
- τα επιχειρήματα και τα τεκμήρια
- τους τρόπους και τα μέσα πειθούς
- την ταυτότητα ενός προσώπου όπως προβάλλεται μέσω του λόγου.
- Να παρακολουθούν ένα βίντεο, να κρατούν σημειώσεις και να σχολιάζουν προφορικά ή γραπτά:
- τις ιδέες και τα επιχειρήματα που παρουσιάζει ο ομιλητής
- την ταυτότητα του ομιλητή.
- Να παρατηρούν ένα έργο τέχνης, να σχολιάζουν τις επιλογές του καλλιτέχνη και να εκφράζουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους από την επαφή τους με το έργο.
- Να ασκούνται στην παραγωγή ποικίλων κειμένων, προφορικών, γραπτών και πολυτροπικών, π.χ.
- να παρουσιάζουν τα αποτελέσματα μιας έρευνας σε προσχεδιασμένο προφορικό λόγο με την υποστήριξη λογισμικού
- να γράφουν επιστολή διαμαρτυρίας, άρθρο, χρονογράφημα, κείμενο στο facebook, παρουσίαση-κριτική για έναν πίνακα ζωγραφικής, ένα γλυπτό, μια φωτογραφία, κ.ά.
- να δημιουργούν ένα κόμικ
- να φιλοτεχνούν άλμπουμ, αφίσες, ημερολόγια με φωτογραφίες, ενημερωτικά φυλλάδια, κ.ά.
- Να ασκούνται:
- στη μεταγραφή της μεταφορικής γλώσσας σε κυριολεκτική
- στην απόδοση του νοήματος ενός απαιτητικού κειμένου με απλούστερο λόγο
- στη γραφή τίτλου/λεζάντας σε μια γελοιογραφία
- στη χρήση ειδικού λεξιλογίου όσον αφορά ένα έργο τέχνης.
Θέατρο
Ο κόσμος όλος είναι μια σκηνή
Ουίλιαμ Σέξπηρ
ΣΤΟΧΟΙ
ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΙ
Γνώσεις για τον κόσμο, στάσεις, αξίες
- Να προσεγγίσουν οι μαθητές την τέχνη του θεάτρου.
- Να γνωρίσουν τα χαρακτηριστικά του θεάτρου, τους βασικούς συντελεστές και τα διάφορα είδη του, να αντιληφθούν τις λειτουργίες που επιτελεί μέσα στην κοινωνία.
- Να ενδιαφερθούν για το θέατρο, να το γνωρίσουν από κοντά, να εκπαιδευτούν ως αναγνώστες ενός θεατρικού έργου και ως θεατές, προκειμένου να εκτιμούν και να απολαμβάνουν μια θεατρική παράσταση.
- Να παρακινηθούν οι μαθητές να ασχοληθούν με το θέατρο στο σχολείο και να αναγνωρίσουν την αξία του. Να αντιληφθούν, μέσα από τη συμμετοχή τους σε σχολική παράσταση, ότι το θέατρο τους προσφέρει τη δυνατότητα να βιώσουν διάφορες καταστάσεις υποδυόμενοι ρόλους, να προβληματιστούν για ποικίλα θέματα, να εργαστούν ομαδικά, να συνδημιουργήσουν, συνδυάζοντας διάφορες τέχνες και μέσα έκφρασης, και να απολαύσουν τη χαρά της δημιουργίας.
Γνώσεις για τη γλώσσα, δεξιότητες
- Να αντιληφθούν οι μαθητές τη διαφορά ενός θεατρικού κειμένου από ένα αφηγηματικό λογοτεχνικό κείμενο.
- Να ασκηθούν οι μαθητές:
- στην «ανάγνωση» διαφόρων κειμένων, όπως ενός θεατρικού έργου, ενός επιστημονικού άρθρου, μιας επιφυλλίδας, μιας θεατρικής κριτικής, ενός πανηγυρικού μηνύματος για τον εορτασμό μιας επετείου κ.ά., σχολιάζοντας το περιεχόμενο, την οργάνωση, τη συνοχή, τη συνεκτικότητα, τη στίξη, τη γλώσσα, το ύφος και την ταυτότητα του συντάκτη
- στην «ανάγνωση» μιας θεατρικής παράστασης ως πολυτροπικού κειμένου
- στην παραγωγή προφορικού λόγου σε ποικίλες περιστάσεις επικοινωνίας, π.χ. σε μια άτυπη ή δομημένη συζήτηση, σε μια ραδιοφωνική επομπή, σε μια εισήγηση στην τάξη ή σε ευρύτερο πλαίσιο, σε συνδυασμό με τη χρήση του κατάλληλου λογισμικού
- στην παραγωγή γραπτού λόγου που καλύπτει διάφορα κειμενικά είδη, όπως π.χ. άρθρο για τη σχολική ή την τοπική εφημερίδα, κριτική θεάτρου, θεατρικό διάλογο, ανοικτή επιστολή διαμαρτυρίας, υπόμνημα προτάσεων σε φορέα, παραμύθι, δημοσιογραφική συνέντευξη κ.ά.
- στην παραγωγή πολυτροπικού λόγου, π.χ. στη δημιουργία διαφημιστικού κειμένου
- στην παραγωγή στοχαστικού λόγου με τη μορφή κειμένων, στα οποία οι μαθητές καταθέτουν ελεύθερα σκέψεις, συναισθήματα, εντυπώσεις, όπως π.χ. σελίδες ημερολογίου, γράμματα και ηλεκτρονικά μηνύματα σε φίλους κ.ά.
- στην ανάπτυξη φράσης σε παράγραφο ή σε ευρύτερο κείμενο
- στην πύκνωση του λόγου και στη γραφή περίληψης
- στη χρήση ειδικού λεξιλογίου για το θέατρο
- στη χρήση και στην αξιοποίηση λεξικών
- στον ορισμό μιας έννοιας
- στην ανάπτυξη κειμένου με σύγκριση και αντίθεση
- στον μετασχηματισμό κειμένου με την κατάλληλη αλλαγή ύφους
- στην επιχειρηματολογία υπέρ και κατά μιας άποψης
- στη χρήση των ΤΠΕ.
Μουσική
Σεμνή κατά πάντα η μουσική θεών εύρημα ούσα
Πλούταρχος
ΣΤΟΧΟΙ
ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΙ
Γνώσεις για τον κόσμο, στάσεις, αξίες
- Να προσεγγίσουν οι μαθητές τη μουσική ως είδος τέχνης.
- Να συνειδητοποιήσουν την αξία της μουσικής εκπαίδευσης και παιδείας.
- Να γνωρίσουν παραδοσιακά μουσικά κομμάτια.
- Να συζητήσουν για τη ροκ μουσική και τον επαναστατικό της χαρακτήρα.
- Να κατανοήσουν πως κάθε μουσικό είδος είναι δημιούργημα μιας συγκεκριμένης εποχής και των συνθηκών της.
- Να κατανοήσουν τη σημασία διαφόρων ειδών μουσικής και μουσικών ιδιωμάτων π.χ. heavy metal.
- Να έρθουν σε επαφή με διάφορα είδη μουσικής και να υπερβούν στερεότυπες αντιλήψεις για τους οπαδούς του κάθε είδους.
- Να γνωρίσουν το πείραμα του El Sistema.
- Nα συζητήσουν για τη μελοποιημένη ποίηση και τη σημασία της μουσικής στην προσέγγιση της ποίησης.
- Να μελετήσουν τη σχέση της μουσικής με τις άλλες τέχνες.
Γνώσεις για τη γλώσσα, δεξιότητες
- Να ασκηθούν οι μαθητές στην «ανάγνωση» προφορικού, γραπτού και πολυτροπικού λόγου.
- Να ασκηθούν στην παραγωγή ποικίλων κειμενικών ειδών, π.χ. να γράφουν άρθρο, ημερολόγιο, επιστολή, κριτική για ένα μουσικό έργο κ.ά.
- Να γνωρίσουν οι μαθητές διάφορους τρόπους ανάπτυξης παραγράφου.
- Να παρατηρούν την οργάνωση και τη συνοχή ενός κειμένου.
- Να επιλέγουν λεξιλόγιο ανάλογο με το ύφος και την περίσταση.
- Να ενθαρρυνθούν να συνθέτουν απλά μουσικά κομμάτια, να γράφουν στίχους για μουσική σύνθεση.
Χορός
Η πιο αληθινή έκφραση των ανθρώπων είναι μέσω του χορού τους και της μουσικής τους.
Το σώμα δεν λέει ποτέ ψέματα
Agnes de Mille
ΣΤΟΧΟΙ
ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΙ
Γνώσεις για τον κόσμο, στάσεις, αξίες
- Να προσεγγίσουν οι μαθητές τον χορό και να εκτιμήσουν την αξία που έχει στη ζωή μας.
- Να αντιληφθούν τις πολλαπλές λειτουργίες που επιτελεί ο χορός ως τέχνη, ως μέσο έκφρασης και ψυχαγωγίας, ως παγκόσμια γλώσσα που ενώνει άτομα, κοινότητες, λαούς.
- Να γνωρίσουν διάφορα είδη χορού, καθώς και σημαντικούς χορευτές και χορογράφους.
- Να αντιληφθούν τη σχέση του χορού με τις άλλες τέχνες.
- Να προβληματιστούν σχετικά με:
- τον ρόλο της παράδοσης στον χορό και γενικότερα στην τέχνη
- τη μουσειακή και τη δημιουργική αντίληψη της παράδοσης στον χορό και γενικότερα στην τέχνη
- τη σύνδεση ορισμένων χορών με συγκεκριμένη κοινωνική τάξη
- την κατάταξη διαφόρων χορών σε «ανώτερους», «κατώτερους» και «ανάρμοστους» χορούς
- την καθαρτική/ θεραπευτική διάσταση του χορού
- τη θέση του χορού στον πολιτισμό και στην εκπαίδευση στη χώρα μας
- τη συμβολή της διαδικτυακής επικοινωνίας στη διάδοση ιδεών, καλλιτεχνικών τάσεων, κινημάτων κ.ά.
- την υπέρβαση που επιτυγχάνουν τα άτομα με ειδικές ανάγκες που ασχολούνται με τον χορό.
- Να ενδιαφερθούν για την τέχνη του χορού, να εκπαιδευτούν ως θεατές, προκειμένου να εκτιμούν και να απολαμβάνουν μια χορευτική παράσταση.
- Να παρακινηθούν να ασχοληθούν με τον χορό, να τον αγαπήσουν και να τον χαρούν.
Γνώσεις για τη γλώσσα, δεξιότητες
- Να προβληματιστούν οι μαθητές σχετικά με:
- τις ποικιλίες και τις λειτουργίες της γλώσσας
- τις ταυτότητες που αναδύονται, μέσω του προφορικού, γραπτού και πολυτροπικού λόγου
- τον γλωσσικό/ λεξιλογικό δανεισμό.
- Να ασκηθούν:
- στην «ανάγνωση» διαφόρων γραπτών κειμένων, όπως ενός επιστημονικού άρθρου, της κριτικής για μια χορευτική παράσταση κ.ά., σχολιάζοντας το περιεχόμενο, την οργάνωση, τη συνοχή, τη συνεκτικότητα, τη στίξη, τη γλώσσα, το ύφος και την ταυτότητα του συντάκτη
- στην «ανάγνωση» ενός λογοτεχνικού κειμένου, σχολιάζοντας τους τρόπους με τους οποίους αποδίδει την τέχνη του χορού
- στην «ανάγνωση» πολυτροπικών κειμένων, όπως π.χ. μιας χορευτικής παράστασης, μιας βιντεοσκοπημένης συνέντευξης, μιας αφίσας κ.ά.
- στην παραγωγή προφορικού λόγου σε ποικίλες περιστάσεις επικοινωνίας, π.χ. σε μια άτυπη ή δομημένη συζήτηση, σε μια εισήγηση στην τάξη ή σε ευρύτερο πλαίσιο, σε συνδυασμό με τη χρήση του κατάλληλου λογισμικού, σε μια ραδιοφωνική εκπομπή κ.ά.
- στην παραγωγή γραπτού και πολυτροπικού λόγου που καλύπτει διάφορα κειμενικά είδη, όπως π.χ. άρθρο για τη σχολική ή την τοπική εφημερίδα, κριτική χορού, ανοιχτή επιστολή διαμαρτυρίας, υπόμνημα προτάσεων σε φορέα, συνέντευξη, ενημερωτικό ή διαφημιστικό φυλλάδιο, αφίσα, δημοσιογραφική συνέντευξη κ.ά.
- στην παραγωγή στοχαστικού λόγου με τη μορφή κειμένων στα οποία καταθέτουν ελεύθερα σκέψεις, συναισθήματα, εντυπώσεις, όπως π.χ. σελίδες ημερολογίου, γράμματα, ηλεκτρονικά μηνύματα που απευθύνονται σε φίλους στο facebook κ.ά.
- στη δημιουργική γραφή, γράφοντας ποιήματα, ιστορίες, θεατρικούς διαλόγους κ.ά.
- στη δημιουργική αξιοποίηση διαφόρων μέσων έκφρασης, π.χ. της φωτογραφίας, της ζωγραφικής, της μουσικής, του χορού, του βίντεο, σε συνδυασμό με τον λόγο
- στην αξιοποίηση των ΤΠΕ για την παραγωγή ποικίλων κειμένων
- στη συμπύκνωση λόγου και στη γραφή περίληψης
- στη χρήση ειδικού λεξιλογίου για τον χορό, μέσα από ποικίλες λεξιλογικές ασκήσεις
- στη χρήση και στην αξιοποίηση λεξικών
- στη μετατροπή ενός κειμενικού είδους σε άλλο
- στην επιχειρηματολογία υπέρ και κατά μιας θέσης και στη σύνθεση αντίθετων απόψεων.
Κινηματογράφος
Το σινεμά είναι η πιο όμορφη απάτη του κόσμου
Jean-Luc Godard
ΣΤΟΧΟΙ
ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΙ
Γνώσεις για τον κόσμο, στάσεις, αξίες
- Να προσεγγίσουν οι μαθητές την τέχνη του κινηματογράφου.
- Να εξοικειωθούν με τη γλώσσα του κινηματογράφου (αφήγηση, κάδρο, πλάνο, μοντάζ, χρώμα, ήχος κ.ά.).
- Να γνωρίσουν τους βασικούς συντελεστές μιας κινηματογραφικής ταινίας (παραγωγός, σκηνοθέτης, ηθοποιοί, οπερατέρ, ηχολήπτης, μουσικός, μοντέρ κ.ά.).
- Να αντιληφθούν τη διάκριση ανάμεσα στην ταινία μυθοπλασίας και στην ταινία τεκμηρίωσης.
- Να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με διάφορα είδη κινηματογραφικών ταινιών.
- Να ασκηθούν στην «ανάγνωση» μιας κινηματογραφικής ταινίας, ώστε να την απολαμβάνουν ως θεατές.
- Να βλέπουν με κριτικό βλέμμα τον εμπορικό κινηματογράφο, που αποβλέπει αποκλειστικά στο κέρδος, και να εκτιμούν τον δημιουργικό, ποιοτικό κινηματογράφο.
- Να γνωρίσουν θεσμούς και φορείς που ασχολούνται γενικά με τον κινηματογράφο και ειδικότερα με τον κινηματογράφο για παιδιά και νέους.
- Να αναγνωρίσουν την αξία της κινηματογραφικής παιδείας και να παρακινηθούν να ασχοληθούν με τον κινηματογράφο ως δημιουργοί. Να αντιληφθούν ότι η συμμετοχή στην παραγωγή μιας ταινίας τους προσφέρει τη δυνατότητα να αναλάβουν ποικίλες δημιουργικές και τεχνικές εργασίες, να προβληματιστούν για διάφορα θέματα, να εργαστούν ομαδικά συνδυάζοντας διάφορες τέχνες και μέσα έκφρασης, να απολαύσουν τη χαρά της δημιουργίας.
- Να καλλιεργήσουν γενικότερα, μέσα από την ενασχόλησή τους με τον κινηματογράφο, την ικανότητα να αντιμετωπίζουν με κριτικό τρόπο τα ποικίλα οπτικοακουστικά μηνύματα που δέχονται καθημερινά από διάφορες πηγές.
Γνώσεις για τη γλώσσα, δεξιότητες
- Να ασκηθούν οι μαθητές:
- στην «ανάγνωση» μιας κινηματογραφικής ταινίας ως πολυτροπικού κειμένου
- στην «ανάγνωση» διαφόρων κειμένων, σχολιάζοντας το περιεχόμενο, την οργάνωση, τη συνοχή, τη συνεκτικότητα, τη στίξη, τη γλώσσα, το ύφος και την ταυτότητα που προβάλλει ο συντάκτης. Στην υποενότητα συναντώνται ποικίλα κειμενικά είδη, όπως επιστημονικό ή δημοσιογραφικό άρθρο, κριτική κινηματογραφικής ταινίας, διαφήμιση, εισήγηση σε συνέδριο, ερευνητική εργασία, κ.ά.
- στον χωρισμό κειμένου σε νοηματικές ενότητες και στη γραφή πλαγιότιτλων
- στην παραγωγή προφορικού λόγου σε ποικίλες περιστάσεις επικοινωνίας, π.χ. σε μια άτυπη ή δομημένη συζήτηση, σε μια εισήγηση στην τάξη ή σε ευρύτερο πλαίσιο, σε συνδυασμό με τη χρήση του κατάλληλου λογισμικού, σε μια ραδιοφωνική επομπή κ.ά.
- στην παραγωγή γραπτού λόγου που καλύπτει διάφορα κειμενικά είδη, όπως άρθρο για τη σχολική ή την τοπική εφημερίδα, κριτική κινηματογραφικής ταινίας, γραφή σεναρίου, ανοικτή επιστολή διαμαρτυρίας, υπόμνημα προτάσεων, ερευνητική εργασία, κριτική ερευνητικής εργασίας κ.ά.
- στην παραγωγή πολυτροπικών κειμένων, π.χ μιας διαφήμισης, ενός βίντεο κλιπ για ένα ποίημα με τη χρήση του κατάλληλου λογισμικού, κ.ά.
- στη δημιουργία ταινίας μικρού μήκους, μυθοπλασίας ή τεκμηρίωσης
- στη δημιουργία ταινίας με κινούμενα σχέδια με τη χρήση του κατάλληλου λογισμικού
- στην παραγωγή στοχαστικού λόγου με τη μορφή κειμένων στα οποία καταθέτουν ελεύθερα σκέψεις, συναισθήματα, εντυπώσεις, όπως π.χ. σελίδες ημερολογίου ή γράμματα και μηνύματα σε φίλους
- στη σύγκριση ενός λογοτεχνικού έργου με κινηματογραφικές εκδοχές του
- στη συμπύκνωση λόγου και στη γραφή περίληψης
- στη χρήση ειδικού λεξιλογίου που αφορά τον κινηματογράφο
-
Η τέχνη του κινηματογράφου και ο σκηνοθέτης (1)
Κινηματογράφος -
Κινηματογραφική αφήγηση (4)
Κινηματογράφος -
Η γλώσσα του κινηματογράφου (2)
Κινηματογράφος -
Κινηματογραφικό σενάριο (3)
Κινηματογράφος -
Κριτική κινηματογράφου (2)
Κινηματογράφος -
Είδη κινηματογραφικών ταινιών (2)
Κινηματογράφος -
Νέοι και κινηματογράφος (3)
Κινηματογράφος
