ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ – ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

Η ενότητα επιχειρεί να προσεγγίσει τα ιδιαίτερα ευαίσθητα θέματα της μετανάστευσης και του προσφυγικού στις σημερινές, αλλά και διαχρονικές διαστάσεις τους, μέσα από ποικίλες μορφές λόγου.

Απαρτίζεται από τέσσερις υποενότητες που φωτίζουν ιδιαίτερες πτυχές  των φαινομένων αυτών, με στόχο να προσεγγίσουν οι μαθητές διάφορες όψεις τους, να προβληματιστούν και να διαμορφώσουν θετική στάση και συμπεριφορά απέναντι σε όσους αναγκάζονται για ποικίλους λόγους να εγκαταλείψουν τον τόπο τους.

• Η πρώτη υποενότητα «Τα δικαιώματά σου ισχύουν παντού» αποτελεί ένα εισαγωγικό μέρος. Αναφέρεται στην οικουμενική διακήρυξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και επιχειρεί  να τονίσει πως τα ανθρώπινα δικαιώματα ισχύουν για όλους τους ανθρώπους του πλανήτη, ανεξαρτήτως φυλής, προέλευσης, καταγωγής.
• Η δεύτερη υποενότητα με τον τίτλο «Όψεις της μετανάστευσης και της προσφυγιάς» διακρίνει τους όρους πρόσφυγας και μετανάστης και ασχολείται με τους μετανάστες και πρόσφυγες που έφτασαν στον τόπο μας, αλλά και με όσους αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα μας, εξαιτίας κυρίως των οικονομικών συνθηκών, και να αναζητήσουν καλύτερες συνθήκες ζωής σε άλλες χώρες. Για την παρουσίαση του υλικού η υποενότητα βασίζεται σε προφορικές μαρτυρίες, αφηγήσεις, συνεντεύξεις, ρεπορτάζ, ειδήσεις, γελοιογραφίες, κινηματογραφικές ταινίες.
• Η τρίτη υποενότητα «Μέσα από τα βιώματα των μεταναστών και των προσφύγων» πραγματεύεται το επίκαιρο και επώδυνο θέμα της μετανάστευσης των νέων, που αναγκάζονται σήμερα να αναζητήσουν καλύτερες συνθήκες ζωής σε ξένους τόπους. Η ανάπτυξη του υλικού βασίζεται σε γραπτές μαρτυρίες, προφορικές αφηγήσεις, άρθρα, έρευνα.
• Τέλος, η τέταρτη υποενότητα με τον τίτλο «Δείκτες προσαρμογής στη χώρα υποδοχής» εστιάζει στις προσπάθειες των μεταναστών να ενταχθούν στη χώρα υποδοχής και να κρατήσουν ζωντανή την κουλτούρα του τόπου τους μέσα από ποκίλες εκδηλώσεις–κρίκους που τους συνδέουν με την πατρίδα τους.

Ως κατακλείδα της όλης ενότητας προτείνονται κάποιες δραστηριότητες που απορρέουν από τον διάλογο και τον προβληματισμό που προκάλεσε η παρουσίαση του θέματος.

Σε όλες τις υποενότητες υπάρχει ποικιλία ασκήσεων, δραστηριότητες και εργαστήρια συναφή με το θέμα της ενότητας. Ο μαθητής έχει την ευκαιρία να προσεγγίσει ποικίλα είδη κειμένων,  με έμφαση στα δημοσιογραφικά είδη, να προβληματιστεί για το θέμα της μετανάστευσης, μέσα από ποικίλα ερεθίσματα, και να καλλιεργήσει αξίες, όπως η ενσυναίσθηση, η αγάπη, η αλληλεγγύη.

Επισήμανση

Επισημαίνουμε ότι το δημοσιογραφικό υλικό στο οποίο βασίζεται, εν μέρει, η ενότητα έχει επικαιρικό χαρακτήρα και ότι μπορεί να φαίνεται παρωχημένο ορισμένες φορές. Θεωρούμε, ωστόσο, ότι προσφέρει ισχυρά ερεθίσματα για προβληματισμό και παραγωγή λόγου, γιατί καλύπτει θέματα ζωτικής σημασίας. Εξάλλου, επειδή τα δεδομένα όσον αφορά το προσφυγικό και το μεταναστευτικό μεταβάλλονται συνεχώς, καλό θα ήταν ο διδάσκων να ενημερώνεται και να συμβουλεύται έγκυρες σελίδες, όπως αυτή της Ύπατης Αρμοστείας του Ο.Η.Ε. για τους Πρόσφυγες.

ΣΤΟΧΟΙ

ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΙ

Γνώσεις για τον κόσμο, στάσεις, αξίες  

Η εισαγωγική ενότητα έχει στόχο να δώσει ένα πρώτο έναυσμα για τη συζήτηση σχετικά με την προσφυγιά και τη μετανάστευση. Συγκεκριμένα δίνεται η ευκαιρία στους μαθητές:

• να έρθουν σε μια πρώτη επαφή με τα όνειρα, τις προσδοκίες, τα δικαιώματα αλλά και τις διαψεύσεις εκείνων που αφήνουν τον τόπο τους,
• να διαβάσουν την οικουμενική διακήρυξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τα άρθρα που αναφέρονται στους πρόσφυγες,
• να προβληματιστούν γενικότερα σχετικά με τα ιδιαίτερα ευαίσθητα θέματα της μετανάστευσης και της προσφυγιάς.

Γνώσεις για τη γλώσσα, δεξιότητες       

• Να προσέχουν οι μαθητές και να δικαιολογούν τη σύνταξη ενός κειμένου.
• Να σχολιάζουν επαναλήψεις και μεταφορές.
• Να επιχειρηματολογούν.
• Να συγκρίνουν κείμενα, να εντοπίζουν  ομοιότητες και διαφορές, να διακρίνουν λανθάνοντα νοήματα.
• Να προσαρμόζουν το ύφος του λόγου στην περίσταση.
• Να χρησιμοποιούν ποικίλα τεκμήρια, για να ενισχύουν την επιχειρηματολογία τους.