Το Θέατρο της Αγοράς, που αρχικά χρησιμοποιήθηκε κυρίως ως μέσο για την ενίσχυση της αντίστασης στην κοινωνική και πολιτική καπαπίεση, αξιοποιήθηκε αργότερα και στον χώρο της εκπαίδευσης σε συνδυασμό με άλλες προσεγγίσεις θεατρικής παιδείας. Πειραματιστείτε με μια τέτοια προσέγγιση, αξιοποιώντας το Θέατρο της Αγοράς, για να διερευνήσετε το θέμα «σιωπή». Ο καθηγητής αναλαμβάνει τον ρόλο του εμψυχωτή.
Σχέδιο για την οργάνωση του εργαστηρίου
Δεν μιλώ: Δημιουργία σκηνών
Κάθε ομάδα επιλέγει ένα από τα παρακάτω αποσπάσματα – στην πλειοψηφία τους μαρτυρίες – δημιουργεί μια σύντομη σκηνή και την παρουσιάζει. Η ομάδα επιλέγει, επίσης, με ποιον τρόπο θα ακουστεί η μαρτυρία (στην αρχή, κατά τη διάρκεια ή στο τέλος της σκηνής, από ένα ή περισσότερα πρόσωπα).
Αποσπάσματα
Φοβάμαι να μιλήσω, να αντιδράσω. Στο σχολείο μας υπάρχει μια τάξη πραγμάτων. Οι πιο δυνατοί, οι μάγκες, ελέγχουν τα πάντα. Και στην τάξη το ίδιο προχθές. Ο Πέτρος τόλμησε να πει όχι. Βρήκε την τσάντα άδεια, πεταμένη σε μια γωνιά της αίθουσας. Θέλω να μιλήσω στους καθηγητές μας, αλλά φοβάμαι. Ξέρω πως θα την πληρώσω λίγο αργότερα, στον δρόμο, κάπου σε κάποια γωνιά. Και σιωπώ.
μαθητής, 14 χρόνων
Δεν πιστεύω ότι έχω εξαιρετικές σχέσεις με τους γονείς μου, κυρίως με τη μητέρα μου, γιατί συγκρουόμαστε συχνά. Δε νομίζω ότι με καταλαβαίνει, άλλωστε δεν της μιλώ ποτέ για ό,τι με απασχολεί. Δε νομίζω ότι μπορεί να με καταλάβει ή να με βοηθήσει, δε θα σκεφτόμουν ποτέ να πάω να τη δω και να της μιλήσω, δε θα το έκανα ούτε θα το κάνω ποτέ.
Μαρία, 15 χρόνων
Δεν τολμώ να πω στους γονείς μου αυτό που σκέφτομαι. Δεν τολμώ να πω στους φίλους μου τις βλακείες που έκανα. Δεν τολμώ να πω στην Κατερίνα ότι την αγαπώ. Με πνίγει η σιωπή.
Γιώργος, 17 χρόνων
Στο πρώτο χαστούκι – λίγους μήνες μετά το γάμο – δε μίλησα. Θα ήταν κακιά στιγμή, είπα, δεν το έζησα εγώ αυτό. Δεν μπορεί. Δε συνέβη στ’ αλήθεια. Στο δεύτερο χαστούκι – δυο χρόνια μετά, θήλαζα ακόμα – πάτησα έντρομη τις φωνές. Και τότε ήρθε το τρίτο, σφαλιάρα ξεγυρισμένη. «Σκασμός! Μ’ άκουσες; Τσιμουδιά. Ένα τσικ και θα σου κοστίσει τη ζωή». Και εγώ τον υπάκουσα και συνεχίζω να τον υπακούω. Ποιος θα πιστέψει τις καταγγελίες μου; Μια γυναίκα ξένη σε μια πόλη, χωρίς συγγενείς, χωρίς φίλους, χωρίς δουλειά, χωρίς λεφτά. Σύζυγος ενός επιφανούς και αξιότιμου άντρα, με θέση, με χρήμα, με διασυνδέσεις. Και ποιος θα με αναζητήσει μετά… στα χαντάκια της περιοχής;
Αριάδνη, 38 χρόνων, από το βιβλίο της Αλεξάνδρας Μυλωνά Εγώ και μερικές φίλες μου
Με λένε Εριόλα και είμαι από την Αλβανία. Στο σχολείο είναι πολύ δύσκολα για μένα. Τα παιδιά με αντιμετωπίζουν σαν ένα βρώμικο ανθρωπάκι που δεν ξέρει να μιλάει και να σκέφτεται. Μαθηματικά όμως καταλαβαίνω. Αλλά δε μιλώ. Και αυτοί γελούν. Νομίζουν ότι είμαι χαζή. Γιατί μου το κάνουν αυτό; Γιατί;
Εριόλα, 12 χρόνων
Συμβουλές
Στην παρουσίαση των σκηνών μπορούμε να αξιοποιήσουμε την τεχνική «Δίνω συμβουλές». Όταν τελειώνει κάθε σκηνή, «παγώνει»και καθένας από τους θεατές δίνει μια συμβουλή στο πρόσωπο που αντιμετωπίζει το πρόβλημα.
Ημερολόγια
Κάθε ομάδα συμπληρώνει μια σελίδα από το ημερολόγιο του ήρωα που ζωντάνεψε. Το ημερολόγιο αρχίζει έτσι: Σήμερα, μετά από αυτό που συνέβη, σκέφτηκα ότι δεν πάει άλλο. Πρέπει να σπάσω τη σιωπή μου…
Θέατρο της Αγοράς
Η ομάδα επιλέγει μια από τις προηγούμενες ιστορίες και δουλεύει με το Θέατρο της Αγοράς. Καλούνται εθελοντές να δοκιμάσουν εναλλακτικές συμπεριφορές που θα μπορούσε να υιοθετήσει ο ήρωας ή η ηρωίδα, για να αντιμετωπίσει το πρόβλημά του, σπάζοντας τη σιωπή.
Ομαδικό γλυπτό
Οι συμμετέχοντες δημιουργούν με τα σώματά τους ένα ομαδικό γλυτπτό που συμβολίζει την αντίσταση στην επιβαλλόμενη σιωπή.
Αναστοχαστική συζήτηση
Οι ιστορίες που δουλέψατε σας θυμίζουν κάτι από τη δική σας ζωή; Ποιες σκέψεις σας δημιουργήθηκαν;
Δημιουργική Γραφή: Γραφή διαλόγων (ατομική εργασία)
Με βάση κάποια από τις παραπάνω μαρτυρίες, να γράψετε μια διαλογική σκηνή στην οποία ο ήρωας/ηρωίδα σπάζει τη σιωπή του/της και προσπαθεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημά του/της. Οι παρακάτω ερωτήσεις θα σας βοηθήσουν να στήσετε τη σκηνή:
- Πού διαδραματίζεται η σκηνή;
- Πότε;
- Τι έχει προηγηθεί;
- Ποια είναι τα πρόσωπα που συμμετέχουν (φύλο, ηλικία, χαρακτήρας, ενδιαφέροντα, κ.ά.);
- Ποια στάση και ποια συμπεριφορά υιοθετεί ο/η ήρωας/ηρωίδα; Είναι αποτελεσματική;
- Ποια είναι η αντίδραση του άλλου προσώπου;
- Πώς τελειώνει η σκηνή;
- Με βάση τις απαντήσεις που θα δώσετε, να προχωρήσετε στη γραφή του διαλόγου, αφού σκεφτείτε: Πώς μιλούν τα πρόσωπα που δημιούργησα; Ποια είναι η ιδιόλεκτος του καθενός;
Luba Lukova, Forum Theatre
Η φωτογραφία από τη διεύθυνση http://goo.gl/bZXer6
