Οι νέοι του καιρού μας

Οι νέοι του καιρού μας
Αξίες στάσεις και αντιλήψεις της Ελληνικής νεολαίας (1997-1999)

Οι έρευνες για τη νεολαία μάς θυμίζουν αυτό που ήδη κατά βάθος ζούμε. Όσο κι αν φαινόμαστε έκπληκτοι κάθε φορά που βρισκόμαστε σε αυτή την «άγνωστη χώρα» της σύγχρονης νεολαίας που η αμηχανία μας βάφτισε «γενιά Χ» ή «γενιά Ω», ξέρουμε ότι κάθε γενιά είναι παιδί της εποχής της και γι’  αυτό δεν κρίνεται με τα δικά μας μέτρα.
Πίσω από τα απρόσωπα ποσοστά και τα τεχνικά διαγράμματα των ερευνών, βρίσκονται οι νέοι της πατρίδας μας, τα αγόρια και τα κορίτσια της διπλανής πόρτας, με τις προσδοκίες,  τις απαιτήσεις, τις ελπίδες και τους φόβους τους. Τι προσπαθούν να μας πουν;
Υπάρχουν τρία βασικά συμπεράσματα που αξίζει να υπογραμμιστούν:
Πρώτο, η μεγάλη πλειοψηφία των νέων (σχεδόν 80%) απορρίπτει την ελληνική κοινωνία, πιστεύει ότι χρειάζονται μεγάλες αλλαγές. Η γενικευμένη αυτή επικριτική στάση δεν σχετίζεται μόνο με συγκεκριμένα προβλήματα των νέων, αλλά με ένα γενικό αίσθημα ανικανοποίητου, ένα αίσθημα κενού. Βασικό ίσως ρόλο σε αυτή τη στάση διαδραματίζει η νεύρωση του μέλλοντος, η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια που κάνει τη νέα γενιά να αυτοχαρακτηρίζεται κυρίως «αγχωμένη».
Δεύτερο, υπάρχει μια ιδεολογία που κυριαρχεί, αυτή που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «νέος ανθρωπισμός». Οι έννοιες της αριστεράς, της δεξιάς, του καπιταλισμού, του σοσιαλισμού δεν σημαίνουν τίποτε πια για τους νέους, αφού τους προκαλούν αρνητική ή καμία εντύπωση σε ποσοστό που προσεγγίζει κατά περίπτωση το 80%. Αποτελούν στερεότυπα χωρίς αξία, λέξεις χωρίς αντίκρισμα. Αντίθετα, έννοιες στις οποίες οι νέοι προσδίδουν ιδιαίτερο νόημα είναι: η ελευθερία, η δημοκρατία, η κοινωνική ισότητα, η εθνική ανεξαρτησία, η οικολογία, ο εκσυγχρονισμός, ο φιλελευθερισμός, έννοιες που μαζί συγκροτούν ένα σύστημα αξιών με επίκεντρο τον άνθρωπο και τα ανθρώπινα δικαιώματα στο σύγχρονο κόσμο.
Τρίτο, σημειώνεται μια μεγάλη στροφή στο πρόσωπο και στην προσωπικότητα. Οι νέοι πιστεύουν ακόμη στις συλλογικές προσπάθειες, αναζητούν όμως εξισορρόπηση με την ατομική ελευθερία και προτάσσουν τον προσωπικό ρόλο και λόγο.Το καλό με τις έρευνες για τη νεολαία είναι ότι, μέσα από αυτές, μπορούμε να υποθέσουμε τι λένε οι νέοι. Το κακό είναι ότι στη συνέχεια αναλαμβάνουν κάθε λογής αναλυτές να συσκοτίσουν τα πράγματα. Ας προσπαθήσουμε, έστω για μια φορά, μόνο ν’ ακούσουμε αυτό που θέλει να μας πει η νέα γενιά, χωρίς την παρεμβολή των δικών μας στερεοτύπων που, σαν παραμορφωτικοί καθρέφτες, αλλοιώνουν τα μηνύματα των νέων.

Οι νέοι του καιρού μας,
Αξίες στάσεις και αντιλήψεις της Ελληνικής νεολαίας (1997-1999),
εκδ. Παπαζήση